RijswijkBuiten wordt het prototype van een moderne woonwijk. Energiezuinig en met veel variatie in woningtypes. Toch is niet alleen de toekomst van de Rijswijkse stadsuitbreiding de moeite waard. Het gebied kent een rijke geschiedenis. Deze staat centraal in het tweede deel van deze serie over RijswijkBuiten.

Het spreekt tot de verbeelding dat de Romeinse legeraanvoerder Corbulo onderweg naar het Forum Hadriani in het tegenwoordige Voorburg, mogelijk te paard over het terrein galoppeerde waar momenteel RijswijkBuiten verrijst. Uitgesloten is die gang van zaken allerminst. Archeologisch onderzoek wees uit dat in het begin van onze jaartelling, de tijd dat Corbulo hier was, binnen het gebied een onverharde weg heeft gelegen. Ook zijn sporen van verkaveling en bewoning aangetroffen.

Over deze vroege periode is verder weinig bekend. Pas in twaalfde eeuw werd het huidige RijswijkBuiten op de kaart gezet. Vanwege een toenemende behoefte aan landbouwgrond begon toen de ontginning van de lap grond die we nu kennen als De Tuinen van Sion.

In de loop der eeuwen nam de betekenis van dit gebied toe. Met als hoogtepunt in 1433 de vestiging van een klooster gewijd aan Maria. De volledige naam van het convent luidde. ‘Sancta Maria in Monte Sion’ (Heilige Maria op de berg Sion).

Daarmee begon een roerige periode. Binnen dertig jaar ging het klooster als Generaal Kapittel der Reguliere Kanunniken een hoofdrol spelen binnen het geestelijk leven in Holland.

De monniken vluchtten uit Sion
en de gebouwen werden met
de grond gelijk gemaakt

Na een grote brand in 1545 werd het gebouwencomplex herbouwd, maar al snel staken nieuwe problemen de kop op in de vorm van de tachtigjarige oorlog (1568-1648).

Tijdens dit ingewikkelde conflict stonden katholieken en protestanten lijnrecht tegenover elkaar. De strijd werd beslecht in het voordeel van de protestanten. De monniken vluchtten uit Sion naar onder meer Delft en Den Haag en de gebouwen werden met de grond gelijk gemaakt.

Aan het eind van de zestiende eeuw gingen de gronden over in handen van particulieren. In het huidige RijswijkBuiten waren toen onder meer boerderijen en molens te vinden en in Pasgeld was een landgoed gevestigd. Rond 1700 werd ook het voormalige kloosterterrein veranderd in een landgoed. Uit afbeeldingen uit die tijd komt het naar voren als een gebied met fraaie gebouwen en siertuinen. Een van de bewoners was Gijsbert Karel van Hogendorp, een politicus die in het begin van de negentiende eeuw mede verantwoordelijk was voor de stichting van het Koninkrijk der Nederlanden.

De landgoederen Pasgeld en Sion hielden geen stand. De gebouwen werden grotendeels gesloopt. De voormalige tuinen dienden vele decennia als tuinbouwgebied. Inmiddels ligt ook deze fase in de geschiedenis van RijswijkBuiten achter ons. Het grondgebied staat nu voor een nieuwe historische mijlpaal: RijswijkBuiten moet de duurzaamste wijk van Nederland worden.

Mario Silvester

Redactie

Redacteur Rijswijk.tv