In Rijswijk wonen 1.850 personen met een bijstandsuitkering en daarvan komt er volgens wethouder Jorke van der Pol maar één in aanmerking voor een tegenprestatie. “Rijswijk laat hiermee een enorme kans liggen om mensen in de bijstand een waardevolle bijdrage te laten leveren, waar zowel de stad als zijzelf beter van worden”, aldus raadslid Jeffrey Keus van Gemeente Belangen Rijswijk.
Bijstand is een financieel vangnet
Inwoners die niet genoeg geld hebben voor hun levensonderhoud kunnen een bijstandsuitkering aanvragen. De bijstand is een financieel vangnet voor de periode totdat zij weer betaald werk hebben gevonden.
Gemeente mag tegenprestatie verwachten
“Personen die een bijstandsuitkering bij de gemeente aanvragen, doen een beroep op de Participatiewet. Deze wet geeft gemeenten de opdracht om mensen te helpen bij het vinden van werk. Tot die tijd mag de gemeente van de een tegenprestatie verwachten”, aldus Jeffrey Keus. “Een tegenprestatie kan bijvoorbeeld bestaan uit het verrichten van vrijwilligerswerk bij een sportvereniging of het verlenen van mantelzorg. Zolang de opdracht niet het re-integratieproces doorkruist of leidt tot verdringing op de arbeidsmarkt, hebben gemeenten veel ruimte bij het bepalen van de aard, duur en omvang van de tegenprestatie”.
Tegenprestatie voorkomt sociaal isolement
De tegenprestatie is niet slechts een middel om ‘iets terug te doen voor de uitkering’. Jeffrey Keus: “Veel belangrijker is dat de maatregel mogelijkheden biedt om iedereen actief mee te laten doen in de samenleving. Mensen die al langdurig in de bijstand, soms gepaard met sociaal isolement, krijgen een reden om in actie te komen en zich nuttig te maken en voelen. Het kan helpen bij het ontwikkelen van een goed dagritme en sociaal netwerk”.
Vragen aan wethouder Jorke van der Pol
Op 16 december 2014 nam de gemeenteraad van Rijswijk de ‘Verordening Tegenprestatie Participatiewet 2015’ aan. waarin is vastgelegd wie, en onder welke voorwaarden, een tegenprestatie kan worden opgelegd. De fractie van Gemeentebelangen Rijswijk (GBR) wilde weten wat de ervaringen met deze verordening zijn hier in Rijswijk en stelde daarom hierover vragen bij de laatste raadsvergadering aan de wethouder Sociaal Domein Jorke van der Pol (VVD).
Eén keer tegenprestatie gevraagd in 2018
Na een opsomming van alle groepen die zijn vrijgesteld van het verrichten van een tegenprestatie, antwoordde de wethouder uiteindelijk dat er in 2017 niemand een tegenprestatie is opgedragen en in het huidige 2018 precies één keer. Er waren volgens de wethouder geen cijfers bekend over de jaren 2015 en 2016. De wethouder geeft als mogelijke verklaring voor het feit dat er zo weinig tegenprestaties zijn gevraagd, het gegeven dat veel van de bijstandsgerechtigden in Rijswijk op grond van hun situatie in aanmerking zouden komen voor vrijstelling. Het kan hier bijvoorbeeld gaan om een alleenstaande moeder of iemand die volledig arbeidsongeschikt is verklaard.
Tegenprestatie is geen vrijblijvende aangelegenheid
Dat dit daadwerkelijk de reden is voor het lage aantal opgedragen tegenprestaties lijkt echter onwaarschijnlijk volgens de fractie van GBR. Volgens wethouder Van der Pol bestaat er geen generieke verplichting om te vragen om een tegenprestatie. Oud-staatsecretaris Sociale Zaken Jette Klijnsma (PvdA) liet in een eerder stadium echter duidelijk optekenen dat de tegenprestatie geen vrijblijvende aangelegenheid betreft. “Het lijkt er eerder op dat er bij de gemeente sprake is van onwelwillendheid ten aanzien van het uitvoeren van de verordening, die niets meer dan een dode letter blijkt te zijn”, aldus Jeffrey Keus.
Redacteur Rijswijk.tv