Door: Arvid van Oosten
Dit weekend (22 en 23 oktober) vond de herdenking van de Cubacrisis, nu 60 jaar geleden, plaats. Op het terrein van het Museum Bescherming Bevolking in Park Overvoorde waren vele volwassenen en gezinnen met kinderen die de herdenking attendeerden te vinden. Deze was belangrijker dan gewoonlijk vanwege de situatie in Oekraïne, en hoe het concept van oorlog daarmee toch dichterbij komt.
Vergelijking met toen
Bij het startschot van het tweedaagse Koude Oorlog evenement vertelde Mark Wit, wethouder Kunst en Cultuur, “De wereld hield de adem in tijdens de Cubacrisis toen die dreigde uit te monden in een nucleaire oorlog tussen de grootmachten Verenigde Staten en de toenmalige Sovjet-Unie, waarbij zich nu onvermijdelijk de vergelijking opdringt met de huidige situatie in Oekraïne en de dreiging door Rusland met het inzetten van atoomwapens.”
Blik terug in de tijd
60 jaar geleden, midden in de Koude Oorlog, vonden er vele anti-kernwapendemonstraties plaats. Dit weekend waren affiches en posters uit deze tijd te zien tijdens een speciale expositie op het terrein. Ze maakten een indrukwekkende en confronterende blik terug in de tijd mogelijk. Andere overblijfselen uit deze tijd waren ook aanwezig.
Straaljager en meer
Het was bijvoorbeeld mogelijk om contact te leggen met andere deelnemers via een echte analoge radioverbinding en foto’s te maken van één van de zeven Koude-Oorlog voertuigen op het terrein. Er was zelfs een supersonische straaljager, die een maximumsnelheid van 2230 kilometer per uur kon bereiken, te vinden bij de expositie. Deze was toch een beetje de steler van de show; het indrukwekkende vliegtuig trok veel aandacht.
NOS ook aanwezig
Ook aanwezig was de NOS. Voor de tweede keer dit jaar maakten zij een reportage vanuit het museum. Uit een onderzoek van hen blijkt dat 48% van de Nederlanders bang is dat Rusland kernwapens zal inzetten bij de inval van Oekraïne. Onder andere daarom kwamen ze verslag doen van het Koude Oorlog-evenement; het is toch echt relevanter dan in een lange tijd.
Toename sinds Oekraïne
Riko van der Stap, locatiemanager, vulde hierop aan door te vertellen dat het Museum Bescherming Bevolking sinds het begin van deze oorlog steeds meer bezoekers ziet. Het aantal neemt alleen maar toe. De vrijwilligers van het museum hebben het tegenwoordig druk met hun taken zoals rondleiden en onderhouden. De vele bezoekers brengen veel te doen.
Bescherming Bevolking toen zelf actief
Ook in de tijd van de Koude Oorlog was de Bescherming Bevolking actief. Wat zij deden was hulp verlenen aan burgers in getroffen gebieden; ze speelden een actieve rol in het helpen van de bevolking. Het commandocentrum stuurde ook bovengrondse hulp aan. Dit gebeurde ondergronds, zodat, mocht Nederland ook aangevallen worden, deze belangrijke operatie door zou kunnen blijven gaan. Er werkten destijds tussen de 60 en 70 mensen in de atoomkelders.
Museum niet langer geschikt voor oorlog
Tegenwoordig begint nucleaire oorlog misschien weer een dreigend fenomeen te worden, ook voor Nederland. Ondanks dat zal het museum blijven wat het is, en niet opnieuw actief bijdragen in een potentiële oorlog, zoals het in de Koude Oorlog deed. Dat is omdat de installaties in het museum al decennia lang niet meer onderhouden zijn. Het is dus niet langer geschikt. Wel zal het museum zelf onderhouden worden: de gemeenteraad van Rijswijk nam in april van 2022 een motie van Rijswijks Belang aan, waarin aangegeven stond de locatie in de toekomst ook te behouden, omdat het een cultureel erfgoed is. Volgens Mark Wit is het de bedoeling om dit mogelijk te maken doormiddel van structurele subsidie en het uitvoeren van groot onderhoud in de komende jaren.
