Rijswijk bij toeval oliestad van Nederland

Op een Koloniale Tentoonstelling op de Haagse Mient in 1938 wilde de Bataafse Petroleum Maatschappij laten zien hoe in ‘ons Indië’ op olie werd geboord. Groot was de verbazing toen een boortoren van bamboe al op een diepte van 460 meter oliesporen vond. Dat was het begin van de ‘Concessie Rijswijk’, waar vanaf 1953 tot 1994 commercieel olie werd gewonnen. Met zes ja-knikkers en een echte oliehaven aan de Vliet. Met de nieuwe technieken en hoogrendementspompen is heropening nu een optie.
Oudere Rijswijkers herinneren het zich misschien nog wel: in de vorige eeuw is uit het ‘Rijswijk Veld’ aardolie gewonnen. In 1953 had de proefboring ‘Rijswijk 1’ een winbare hoeveelheid olie gevonden. In 1953 was Rijswijk nog een grotendeels agrarische gemeente en de boortoren van ‘Rijswijk 1’ stond in gebied Eykelenburg midden in het weiland vlak naast de huidige Mgr. Bekkerslaan, waar nu de flats staan van de Aletta Jacobsstraat.

Tussen 1954 en 1973 werd in totaal zo’n 3 miljoen vaten aardolie uit de bodem van onze gemeente omhoog gepompt. Dat is wel 477 miljoen liter. Reken een kwartje per liter, dan is het 120 miljoen euro. Dat bedrag wil de wethouder van financiën wel extra op haar begroting hebben.
Van de boortorens die de putten boorden en de ja-knikkers die olie omhoog pompten is geen spoor meer te bekennen. Ze zijn allemaal afgebroken en verwijderd. De laatste boorlocatie die gebruikt is lag in het weidegebied tussen boerderij Eykelenburg en crematorium Eykelenburg. De boorlocatie is een paar jaar later opgeruimd en er groeit nu gras op.
Voor wie het weet zijn er nog wel enkele herkenbare sporen over uit de periode dat er in Rijswijk olie werd gewonnen. Dat zijn het ‘Olieweggetje’ en de ‘Oliehaven’. Het ‘Olieweggetje’ is de weg die rondom de wijk Hoekpolder loopt van de Eikelenburglaan naar het clubhuis van de scouting De Scouting Hoeve Ypenburg leid. De ‘Oliehaven’ is het verbrede deel van de Vliet vlak bij Vlietzicht. In die tijd mocht het ‘Olieweggetje’ officiëel alleen door werknemers van de Nederlandse Aardolie Maatschappij gebruikt worden. In de ‘Oliehaven’ legden de tankschepen aan om te worden volgepompt met olie, zonder dat daarbij het overige scheepvaartverkeer gehinderd werd.

De vondst van het ‘Rijswijk Veld’ vormde het startsein om ook elders in de provincie Zuid Holland naar aardolie te gaan zoeken. Hiervoor werd door de Staat een concessie verleend: de ‘concessie Rijswijk’. In de ‘concessie Rijswijk’ zijn een stuk of tien andere olievelden gevonden en ook een aantal aardgasvelden.

De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) staakte de winning in 1994 omdat het veld met de toenmalige technieken en infrastructuur van toen niet meer rendabel was. Maar inmiddels zijn we ruim 20 jaar verder.

Minister van Economische zaken, Landbouw en Innovatie Verhagen gaf 24 januari 2011 het officiële startsein voor de nieuwe winning van olie in het oude Schoonebeekveld uit 1943 in Drenthe. Het veld zal de komende 25 jaar naar schatting 120 miljoen vaten olie produceren.
De NAM heeft horizontale, in plaats van traditionele verticale, putten geboord. Bij horizontale putten is er veel meer contact met de oliehoudende laag. Verder wordt stoom geïnjecteerd, waardoor de taaie olie vloeibaar wordt. Voor de herontwikkeling van het olieveld zijn in totaal 73 putten aangelegd, waarvan 25 voor de injectie van stoom. De ja-knikkers van vroeger zijn vervangen door hoogrendementspompen.
In Rijswijk is in 1994 nog een proefboring gedaan. De huidige technieken scheppen nieuwe mogelijkheden. Daarbij komt nog dat bij de nieuwe productie er werk is voor 50 tot 80 mensen.

De totale resterende aardoliereserve op Nederlandse bodem wordt geschat op ruim 38 miljoen kubieke meter. Deze olie is oorspronkelijk ontstaan uit ingekoold veen uit het Carboon-tijdperk, zo’n 300 miljoen jaar geleden.