Rijswijk in beeld tussen 1860 en 1900

Rond 1850 schrijven we als de fotografie opkomt. Voor die tijd moeten we het doen met tekeningen en schilderijen, na die tijd zijn het foto’s die de geschiedenis tonen. Ook in Rijswijk. Het is een onvoorstelbaar hoeveel er uit die beginperiode nog bewaard is gebleven. In Museum Rijswijk is van 17 oktober tot en met 3 januari een mooi overzicht hiervan te bewonderen. De opkomst van de fotografie medio 19de eeuw vond al snel grote weerklank. Vooral de portretfotografie werd buitengewoon populair. In eerste instantie was het vooral de gegoede stand die een bezoek aan de fotograaf bracht. Zo toog de familie Van Vredenburg op zijn paasbest naar een fotostudio in Den Haag, net als de familie Caan. Maar al snel volgden ook dominee Jungius en andere dorpsgenoten hun voorbeeld.
De fotografen ondertussen, zaten ook niet stil. De ontwikkelingen in hun professie volgden elkaar in razend tempo op. Al snel was er apparatuur die ‘meegenomen’ kon worden naar buiten. Die was weliswaar zwaar en in gebruik tijdrovend maar stelde de fotograaf in staat een gebouw, een straat of vergezicht vast te leggen.

De Haagse fotograaf Willem Frederik Vinkenbos (1831-1896) werkte voor het eerst in Rijswijk in 1872. Dankzij hem weten we bijvoorbeeld hoe het eerste stadhuis van Rijswijk eruit zag. Maar ook Huis te Hoorn, de Hoornbrug en de Herenstraat. Op zijn foto’s zijn maar weinig inwoners van Rijswijk te zien. Voor een goede foto mocht het beeld secondenlang niet bewegen. Met gebouwen is dat geen probleem maar met nieuwsgierige toeschouwers wel.

Vermoedelijk dirigeerde Vinkenbos de meeste omstanders zorgvuldig buiten beeld en instrueerde hij diegenen die wel binnen beeld vielen om geduldig stil te staan en niet te bewegen. Een andere fotograaf die veelvuldig actief was in Rijswijk, is Henri de Louw (1851-1944) uit Delft. Hij fotografeerde onder meer de Vliet voor die verbreed werd in 1892-1894 maar hij zette zijn camera ook op tal van andere plaatsen in Rijswijk neer. Naast de genoemde fotografen zijn er nog een tiental met naam bekend die in de laatste decennia van de 19de eeuw in Rijswijk hebben gefotografeerd.

Deze tentoonstelling is de eerste in een kleine reeks tentoonstellingen over fotografie in Rijswijk. Kwamen de fotografen in eerste instantie van buiten, nog voor de eeuwwisseling vestigde zich de eerste professionele fotograaf in het dorp. Bovendien namen ook particulieren de camera ter hand en dat leverde weer geheel andere foto’s op. Kortom, de fotografie in Rijswijk biedt voldoende materiaal en onderwerpen om in de komende jaren bij stil te staan.