De archeologische vondsten bij de aanleg van de nieuwe Rotterdamsebaan werpen een totaal nieuw beeld op de plek waar wij Rijswijkers wonen, werken en leven. In de tijd van de Romeinen woonden hier niet een paar boeren, maar stond er een Romeinse tempel. Rijswijk krijgt hiermee 1000 jaar eerder betekenis dan dat we tot nog toe dachten. Bij de aanleg in 1997 van het Rijswijkse bedrijventerrein Hoornwijck, werden zo’n 40 Romeinse dakpannen gevonden. Dat was heel opvallend, omdat dit nog nooit eerder het geval was. Zeker niet in een agrarisch gebied. Nu anno 2015, bij de opgravingen in het tracé van de Rotterdamsebaan hebben de archeologen in het weiland bij Drievliet nog honderden dakpannen gevonden, vlakbij de vindplaats uit 1997. Dat maakt het verhaal nog gekker.In 12 v. Chr. veroverden de Romeinen het zuidelijke deel van Nederland. Daar leefden toen Germaanse stammen: Batavieren en Cananefaten. Op de plek waar nu Voorburg is bouwden ze Forum Hadriani, de (markt)plaats genoemd naar Hadrianus, dat werd de hoofdstad van het gebied van de Cananefaten. Op Rijswijks grondgebied woonden boeren die hun producten op de markt verkochten. In de vijfde eeuw viel het doek voor het westelijke deel van het Romeinse Rijk. De streek rond Rijswijk was al eerder verlaten.
In de elfde eeuw duikt de naam Rijswijkvoor het eerst op in een orkonde. Het dorp is hiermee ouder dan Den Haag. De centrale ligging maakte Rijswijk tot een verkeersknooppunt waar water- en landwegen elkaar kruisten. Het dorp kende verschillende herbergen voor mensen op doorreis. De Rijswijkers onderhielden de belangrijke verbindingsweg naar Den Haag. In 1670 werd de Haagweg/ Rijswijkseweg als eerste in Nederland bestraat
Maar terug naar de Romeinse tempel. Op meer plaatsen in Nederland zijn Romeinse tempels gevonden. In Elst in de Betuwe en Kessel, van die laatset is een replica gemaakt in het Archeon. Tot voor kort dachten we dus dat hier alleen een paar boerderijen stonden. Maar de vondst van zoveel dakpannen geeft aan dat hier een heel belangrijk gebouw stond met een monumentale uitstraling door het gebruik van dakpannen. Dat betekent dat hier rond 100 na Chr. een Romeinse tempel of in elk geval een grote villa heeft gestaan. Misschien dat verder onderzoek nog licht gaat brengen op dit mysterie.
