Met het mooie weer van deze weken is de verleiding groot naar het strand te gaan. In tropische wateren weet je dat er haaien zijn. In de Noordzee komen ook volop haaien voor. Zo is er de haringhaai en de 12 meter lange reuzenhaai. De afgelopen tijd zijn er tientallen gladde haaien gezien voor de Nederlandse kust. Volgens Sportvisserij Nederland worden de roofdieren sinds vorig jaar steeds vaker uit de Nederlandse wateren gevist. Er is echter geen reden voor paniek. De gladde haaien zijn ongevaarlijk en kunnen zelfs ‘aaibaar’ genoemd worden. Ze hebben kleine tandjes en zijn er niet op uit om mensen op te eten. Ze hebben het voornamelijk op krabben en kreeften voorzien. Hoewel er dus niets te vrezen is, kunnen de haaien er wel afschrikwekkend uitzien. Zo hebben ze de beroemde haaienvin en zijn doorgaans zo’n 1.20 meter lang.
Maar volgens sommige onderzoekers zal de witte haai in de toekomst naar onze streken komen. Misschien is hij er al.
Er zijn speciale charterboten ingezet zodat particulieren op de dieren kunnen vissen. Wanneer een haai gevangen wordt, krijgt hij een merkje en wordt hij weer in zee teruggegooid.
Zo onderzoekt Sportvisserij Nederland om hoeveel roofvissen het precies gaat en of ze zich hier ook voortplanten. Waarschijnlijk komen de haaien in Nederland terecht door de opwarming van het zeewater.
In de Noordzee, voor de Nederlandse en Belgische kust, komen allerlei haaiensoorten voor, van de kleine donkerbuiklantaarnhaai, die niet langer dan een halve meter wordt, tot een van de grootste haaien ter wereld, de reuzenhaai, die wel 12 meter lang kan worden.
Er zijn in totaal 11 haaiensoorten in de Noordzee waargenomen. De meest voorkomende haaiensoorten aan onze kusten zijn de doornhaai, de haringhaai en de hondshaai.
Zijn haaien in de Noordzee gevaarlijk?
Geen van de haaien die van nature in de Noordzee voorkomen vormt een gevaar voor de mens. Zelfs de reuzenhaai, met zijn 12 meter een van de grootste haaien ter wereld, doet geen vlieg kwaad en leeft vooral van plankton.
De in de Noordzee zeldzame Groenlandse haai is in theorie wel gevaarlijk, maar het risico om door dit roofdier te worden aangevallen, is vrijwel nihil. Dat komt doordat hij vooral op grote diepte blijft en gedijt bij zeer lage watertemperaturen, waarbij zich niet veel zwemmers of duikers in het water zouden wagen.
De meeste haaien in de Noordzee zijn te klein om mensen aan te kunnen vallen. Haaien halen sowieso hun neus op voor mensenvlees en geven de voorkeur aan zeedieren. Maar bijvoorbeeld de haringhaai en de grote blauwe haai kunnen lelijk bijten als ze zich bedreigd voelen.
De belangrijkste reden dat er in de Noordzee zo weinig haaienaanvallen voorkomen, is dat de haaien de voorkeur geven aan diep water. Hun prooien, zoals haring en makreel, leven vooral in open zee, en daarom is er voor de haaien in de Noordzee geen reden om naar de kust te komen.
In werkelijkheid is de mens gevaarlijker voor de haai dan andersom.
De doornhaai, de haringhaai en de meeste andere haaiensoorten in de Noordzee hebben ernstig te lijden onder de activiteiten van de mens, met name overbevissing.
Er is in Nederland en België nog nooit een haaienaanval gerapporteerd. Zeelieden die ver op open zee schipbreuk hebben geleden, worden wel eens teruggevonden met bijtafdrukken van haaien op hun lichaam, maar zij waren in die gevallen al verdronken.
De enige haai in de Noordzee waar mensen voor moeten uitkijken is de doornhaai. Die heeft aan de voorkant van zijn rugvinnen twee doorns die een zenuwgif uitscheiden. Dat gif is niet dodelijk voor ons, maar een ontmoeting met de doorns van een doornhaai is een uiterst pijnlijke ervaring.
Zijn er witte haaien in de Noordzee?
De witte haai of mensenhaai zou zich prima thuisvoelen in de Noordzee. De temperatuur, het zoutgehalte en het aanbod van voedsel in onze vaarwateren lijken sterk op die in de gebieden waar de witte haai voorkomt. De soort leeft vooral van zeehonden en blijft daarom – anders dan de haringhaai – dicht bij de kust.
